Budowa więźby dachowej

1. Drewno budowlane odpowiednie na więźbę dachową

Do wykonywania więźby najczęściej używa się drewna świerkowego. W większości przypadków używa się pełnego drewna, podczas gdy w określonych sytuacjach, gdy chodzi o pokonywanie większych rozpiętości lub gdy konstrukcja drewniana ma być widoczna, stosuje się klejone drewno. Więźba może być również wykonana z innych gatunków drewna, takich jak dąb lub modrzew, ale cena tych gatunków jest znacznie wyższa. Ze względu na swoją włóknistą strukturę, drewno świerkowe jest odpowiednim i wytrzymałym materiałem do budowy więźby. Świadczą o tym liczne dachy starych budynków miejskich, które przetrwały wieki i są doskonale zachowane. Badania tych starych drewnianych konstrukcji wykazały, że ich trwałość wynika z doskonałej jakości wybranego drewna i właściwej orientacji włókien drzewnych w konstrukcji. Złe drewno, które na przykład atakuje kornik, nawet poddane obróbce chemicznej, nie może trwać dłużej niż 30 lat. Dla długowieczności drewna kluczowe znaczenie ma terminowe ścięcie drzewa oraz jego prawidłowe cięcie, oczyszczanie, suszenie i wreszcie fachowy montaż.

Wilgotność drewna nie może przekraczać 18%, a w przypadku drewna klejonego dopuszcza się 12% na belkę. Wilgoć kapilarna i niezamierzona jest eliminowana przez tradycyjny proces wypalania. W ten sposób chronione są również niektóre 200-300-letnie stodoły i spichlerze, których część przyziemna również jest zwęglona w ziemi. Jeśli drewno jest odpowiednio wysuszone, jego sprężenie i rozprężenie jest minimalne. Dziś konstrukcje dachowe powstają w warsztatach na maszynach CNC, które zapewniają milimetrową precyzję i dokładność. Widoczne części drewna są następnie polerowane dla lepszego wyglądu, a drewno dodatkowo zabezpieczane jest fungicydami i insektycydami, szczególnie w tych częściach, które będą narażone na działanie warunków atmosferycznych.

Największym wrogiem drewna są jednak pasożyty, które mogą zniszczyć drewno na tyle, że więźba staje się całkowicie nieużyteczna i musi zostać rozebrana. Dlatego konieczne jest impregnowanie drewna różnymi specjalnymi środkami konserwującymi, które są nieszkodliwe dla zdrowia ludzi, jednocześnie zmniejszając palność drewna (cecha opóźnionego palenia, gdy już nastąpi zapłon).

2. Prawidłowe projektowanie i wymiarowanie więźby dachowej

Więźba musi być odpowiednio wymiarowana, aby wytrzymać swoją własną wagę, wagę śniegu i siłę wiatru. Średnio oznacza to, że więźba dachowa powinna unieść obciążenie wynoszące około 260 kilogramów na metr kwadratowy. Ze względu na fakt, że każda sytuacja budowlana jest inna, łatwo można popełnić błędy w obliczeniach i spowodować, że konstrukcja dachu będzie zbyt mocna lub zbyt słaba. 

Przed przystąpieniem do budowy lub remontu dachu konieczne jest przeprowadzenie oceny statycznej budynku i nie należy tego pomijać. Obliczenia uwzględniają ciężar pokrycia dachowego, ciężar śniegu oraz siły wiatru na terenie, na którym znajduje się obiekt. Ciężar okapu jest elementem pozytywnym, ponieważ obciąża konstrukcję w dół i tym samym ją stabilizuje. Niektóre elementy drewnianej konstrukcji są połączone drewnianymi klamrami (kołkami, listwami, rowkami...). Obciążenia są przenoszone na zewnętrzne ściany nośne wzdłuż konstrukcji drewnianej, a dla większych rozpiętości jako podpora służą kolumny pośrednie oparte na wewnętrznych ścianach nośnych lub betonowej płycie stropowej. Projektanci przy tworzeniu obliczeń korzystają z najnowocześniejszych narzędzi programowych, ale równie ważna jest ich wiedza i doświadczenie.

3. Najczęstsze błędy przy wznoszeniu więźby dachowej

Konsekwencje źle wykonanego dachu najczęściej ujawniają się podczas silnych burz. Specjaliści uważają, że jednym z częstszych błędów jest słabe przytwierdzenie więźby dachowej, a konkretnie połączenie z ścianami. Podczas silnej burzy tworzą się tzw. wiry, które dosłownie mogą podnieść i zdmuchnąć dach, zwłaszcza jeśli dom ma duży okap. Duże okapy mają dużą powierzchnię i gdy wiatr działa z dołu, powstają bardzo duże siły.

Dlatego ważne jest, aby okap i inne elementy dachu były odpowiednio zakotwione, co jest dziś często zaniedbywane. Innym częstym błędem jest pokrycie dachu, które jest słabo zamocowane lub zakotwione w niewłaściwych miejscach. Cięższa więźba dachowa będzie trudniejsza do uniesienia na wietrze, ale tylko wtedy, gdy zostanie prawidłowo zainstalowana. Lżejsze więźby dachowe muszą być mocowane w większej liczbie miejsc i mocniej. Jest to szczególnie ważne, jeśli pokrycie dachowe składa się z większych płytek, ponieważ są one łatwiej unoszone przez wiatr.