1. Suchy jastrych - co trzeba wiedzieć?

Jastrych stanowi ostatnią warstwę konstrukcji antresoli i płyt fundamentowych. Stanowi on podłoże tuż pod wykładziną podłogową i dlatego należy go wykonywać bardzo uważnie, ponieważ ma wpływ na warstwy górną i dolną. Procesem wykonania jastrych suchy różni się od jastrychów zwykłych lub „mokrych”, czyli wylewek cementowych. Jak sama nazwa wskazuje, procedura obejmuje prace na sucho i czysto, bez wylewania na podłoże, jak to się dzieje przy wykonywaniu posadzek w klasycznej konstrukcji. Suchy jastrych doskonale nadaje się do renowacji pomieszczeń mieszkalnych, ale często jest stosowany w nowych budynkach.

1.1. Z czego wykonuje się suchy jastrych?

Suchy jastrych wykonuje się przez układanie płyt z różnych materiałów zamiast wylewania mokrego jastrychu cementowego lub anhydrytowego. Do suchego jastrychu najczęściej stosuje się płyty gipsowo-włóknowe (płyty gipsowe lub knauf), lekki beton, drewno, a także płyty i deski wykonane z innych, sztucznych materiałów.

1.2. Grubość suchego jastrychu

Grubość suchego jastrychu zależy głównie od rodzaju zastosowanych płyt oraz istniejącego podłoża, na którym będzie układany. Najcieńsze są płyty gipsowo-włóknowe o grubości 18-25 mm, a najgrubsze z włókien drzewnych o grubości 22-50 mm. Przy doborze grubości należy zwrócić uwagę na całkowitą wysokość posadzki (wraz z ostateczną podłogą/wykładziną podłogową), szczególnie przy remontach mieszkań. Musisz upewnić się, że wysokość podłogi lub pomieszczenia po zakończeniu prac będzie równa wysokości istniejącej podłogi, ponieważ w przeciwnym razie uzyskasz niepotrzebne progi i dwuwysokościowe łączenia. Ostateczną wysokość podłogi można precyzyjnie regulować i kontrolować w zależności od grubości suchego jastrychu, a następnie zgodnie z grubością końcowej warstwy układanej na suchym jastrychu.

1.3. Zalety suchego jastrychu

Suchy jastrych ma wiele zalet w porównaniu z klasycznym jastrychem mokrym. Najbardziej oczywistą zaletą jest oczywiście montaż na sucho, co oznacza, że ​​ można go użytkować od razu po ułożeniu, ponieważ nie czeka się, by wysechł. Wykonanie takich jastrychów jest więc szybkie i przede wszystkim czyste. To ostatnie jest bardzo ważne, jeśli odnawiasz jastrych tylko na jednym piętrze lub części domu, ponieważ pozostałe pomieszczenia, przez które przechodzą pracownicy, będą cały czas czyste, a remont zakończy się szybciej, więc obcy ludzie nie będą długo Ci przeszkadzać. Suchy jastrych jest kompatybilny z ogrzewaniem podłogowym, a zaletą, o której nie należy zapominać, jest jego niewielki ciężar (znacznie mniejszy niż ciężar mokrego jastrychu), dzięki czemu stanowi minimalne obciążenie istniejącej płyty antresoli. Dlatego jest doskonałym wyborem dla starszych budynków o ograniczonej nośności. Wreszcie, niewielka grubość, czyli wysokość płyt, może okazać się dużym atutem, choć w pewnych sytuacjach jest to jedyne rozwiązanie, które pozwala uniknąć pojawienia się progów spowodowanych różnicami wysokości pomiędzy istniejącymi a nowymi podłogami.

1.4. Słabe strony suchych jastrychów

Jak każdy materiał i suchy jastrych ma pewne słabości. Główną wadą suchych jastrychów jest to, że płyty nie są w 100% wodoodporne, jeśli nie są wykończone po montażu, a właściwie poddane obróbce, aby stały się wodoodporne. Z tego powodu nie są zalecane do pomieszczeń, których podłogi są narażone na zamoczenie, takich jak łazienki , kuchnie czy pomieszczenia gospodarcze. Jeśli jednak chcemy położyć suchy jastrych w tych pomieszczeniach, konieczne będzie dodatkowe uszczelnienie powierzchni i uszczelnienie spoin taśmą wodo nieprzpuszczalną. Z tego samego powodu problem może również wystąpić w przypadku montażu elastycznych wykładzin podłogowych, takich jak PCV lub linoleum, bezpośrednio na suchym jastrychu. Materiały te są zawsze przyklejane do podłoża za pomocą kleju, który może wniknąć w suche podłoże, jeśli nie jest ono całkowicie wodoodporne. Dlatego, jeśli zdecydujesz się położyć powyższe materiały na suchym jastrychu, najpierw należy go pokryć specjalną powłoką ochronną, a ta sama zasada dotyczy montażu ceramiki podłogowej.

2. Suchy jastrych - rodzaje płyt

2.1. Klasyczne płyty

Płyty Classic wykonane są z włókien gipsowych i dostępne są w grubościach 10-25 mm. Układane są jak puzzle i nadają się do stosowania we wszystkich pomieszczeniach, w których nie przewiduje się bezpośredniego kontaktu z wodą, a więc w szczególności w salonach, pokojach dziecięcych i sypialniach. Płyty klasyczne, z których wykonany jest suchy jastrych, nie są wodoodporne, dlatego nie można ich stosować do pomieszczeń mokrych i wilgotnych.

2.2. Płyty wodoodporne

Alternatywą dla klasycznych płyt są wodoodporne płyty na suchy jastrych, które można stosować w wilgotnych pomieszczeniach takich jak kuchnia czy łazienka. Dodatkowo zabezpiecza się je powłokami hydrofobowymi, a następnie nakłada się na nie folię hydroizolacyjną. Oprócz klejem, spoiny są połączone wodoodpornymi taśmami klejącymi, dzięki czemu woda nie może w żaden sposób wnikać w materiał.

2.3.Płyty ze spadkiem

W przypadku powierzchni gdzie jest potrzebne odprowadzenie wody, takich jak prysznice, dostępne są panele wykonane pod pewnym kątem (zwykle 2°).Ponieważ zwykłe płyty, w przeciwieństwie do mieszanki mokrego jastrychu cementowego, nie mogą być dostosowane do wymaganych spadków, płyty pochyłe są doskonałym rozwiązaniem.

3. Wykonanie suchych jastrychów

Jak wspomnieliśmy, suche jastrychy to w rzeczywistości płyty o różnych rozmiarach i kształtach. Podobnie jak jastrych mokry, suchy układany jest w formie podłogi pływającej, co oznacza, że położony jastrych nie dotyka ścian i nie jest mechanicznie mocowany do istniejącego podłoża, a dokładniej nie jest przykręcany ani sklejany. Taki sposób układania jastrychu pozwala, by dzwięk nie przenosił się przez konstrukcję z wyższych poziomów na niższe.

3.1. Wypełnienie do suchego jastrychu

Przed przystąpieniem do układania suchego jastrychu należy przygotować odpowiednie podłoże. Dostępnych jest kilka typów: pierwsza opcja to bituperl. Jest to oczyszczona skała wulkaniczna o bardzo dobrych właściwościach izolacji akustycznej i cieplnej; inną możliwością jest siliperl, materiał wykonany z niespienionego perlitu o bardzo wyraźnej, grubej granulacji, który zapewnia również doskonałą izolację akustyczną. Można również zastosować perlit, który podobnie jak inne materiały tego typu zapewnia pożądaną izolację akustyczną i cieplną oraz jest impregnowany naturalnym woskiem. Perlit to ekologiczny materiał powstały ze skał wulkanicznych, porowaty, a przez to lekki. Jako alternatywę dla tych materiałów wypełniających rozważa się również izolację, która musi być zwarta i solidna. Nasyp lub izolacja kładzie się bezpośrednio na konstrukcji, którą zwykle jest żelbet w domach jednorodzinnych i mieszkaniach.

3.2. Masa wyrównująca

Podłoże, odnośnie materiał wypełniający, musi być całkowicie wypoziomowane,  gładkie, zwarte i suche, gotowe do montażu. Zasadniczo masa wyrównująca służy do wyrównywania powierzchni do 10 mm, natomiast do wyrównywania do 20 mm bardziej odpowiedni jest granulat. Suchy granulat twardnieje w nieco ponad 24 godziny, dzięki czemu powierzchnia jest szybko gotowa do dalszej pracy. Szczególnym przykładem są podłogi drewniane, które zawsze lekko oscylują, dlatego do poziomowania pod drewniane konstrukcje stropów lub antresoli stosuje się specjalny rodzaj materiału, który również poprawia izolację akustyczną. Należy pamiętać, że nieodpowiednie skosy i nierówne powierzchnie nie tylko nieładnie wyglądają, ale mogą również sprawiać duże kłopoty w pomieszczeniach takich jak łazienki. Gdy woda nie może spływać, jest zatrzymywana i podłoga nie wysycha, co prowadzi do wilgoci i zniszczeń oraz może zagrozić całej konstrukcji budynku.

3.3. Izolacja termiczna lub akustyczna

Jeśli remontujesz podłogę, i fachowcy muszą dotrzeć aż do jastrychu, opłaca się odnowić izolację akustyczną i cieplną, ponieważ na pewno będziesz musiał to zrobić po jakimś czasie. Jeśli jest to przestrzeń nad nieogrzewaną piwnicą lub garażem, to praktycznie niezbędna jest wysokiej jakości izolacja termiczna. Jeśli chodzi o izolację termiczną, największym problemem jest zwykle wysokość, ponieważ warstwa zestawu płyt stropowych jest zwykle bardzo gruba (10-25 cm). W przypadku, gdy ze względu na wysokość nie ma miejsca na grubą izolację wykonaną z wełny kamiennej lub szklanej, można sięgnąć po cieńsze alternatywy, takie jak płyty purenowe lub nawet płyty izolacyjne próżniowe. Te ostatnie są dość drogie, ponieważ jest to technologia stosowana do izolacji statków kosmicznych, ale ich cena za małe powierzchnie jest nadal akceptowalna. Jeśli potrzebna jest tylko izolacja akustyczna, ponieważ płyta antresoli graniczy z górnym poziomem, który jest ogrzewany, wystarczy tylko izolacja z wełny kamiennej (zwykle 5-7 cm), kompatybilna z układaniem suchego jastrychu. Do izolacji akustycznej służy również system wełny kamiennejo grubości 1-2 cm, która jest już przyklejona do spodu płyt suchego jastrychu. Gorszym, ale czasami jedynym możliwym rozwiązaniem izolacji akustycznej jest ziarnista guma Ecoroll. Warto zauważyć, że dobrą izolację akustyczną najlepiej osiągnąć poprzez montaż „pływający”, ponieważ uniemożliwia on przenoszenie dźwięku przez konstrukcję.

3.4. Układanie suchego jastrychu

Kiedy zakończończone są wszystkie warstwy, które należy wykonać przed położeniem suchego jastrychu, następuje montaż płyt. Instalację możesz wykonać samodzielnie, ponieważ nie wymaga to dużej wiedzy ani specjalnych narzędzi i maszyn. Podłogowe płyty gipsowo-włóknowe mają schodkowe krawędzie, dzięki czemu można je łączyć lub sklejać jak puzzle. Istnieją dwa sposoby układania: można ułożyć jedną warstwę płyt, która w tym przypadku musi mieć grubość 20-25 mm, oraz można ułożyć dwie warstwy płyt klejonych o grubości 10-12,5 mm. Ta druga metoda jest bardziej wymagająca, ale jest świetnym rozwiązaniem dla miejsc, do których dostęp jest utrudniony, gdzie wniesienie grubszych i cięższych płyt jest praktycznie niemożliwe. Jeśli suchy jastrych układany jest w kilku warstwach, należy zadbać o to, aby wszystkie dobrze się ze sobą skleiły, by nie mogły się przesunąć. Jeśli robisz łazienkę lub kuchnię, musisz wziąć wodoodporne i wodoszczelne płyty, które się sklejają, a następnie powstałe połączenia są dodatkowo zabezpieczane wodoodporną taśmą. Na rynku dostępne są również płyty, których górna powierzchnia ma spadek umożliwiający odpływ wody np. z zabudowanej kabiny prysznicowej.

3.5. Przygotowanie jastrychu do położenia wykładzin podłogowych

Do montażu ostatecznej wykładziny podłogowej najlepiej przygotuje jastrych wykonawca, który również położy wykładzinę, ponieważ będzie on już wiedział wszystko, co musi wiedzieć o specyfice przygotowania, obróbki i wykończenia wymaganego dla wybranej wykładziny podłogowej. Suchy jastrych należy przygotować tak, aby był równy i chłonny na klej niezbędny do pokrycia podłogi; często jednak zdarza się, że suchy jastrych musi być dodatkowo zabezpieczony, ponieważ nie jest wodoodporny i klej może przeciekać przez spoiny do dolnych warstw. W przypadku suchego jastrychu nie zaleca się stosowania porowatych powłok podłogowych. Jeśli ceramika ma być układana na suchym jastrychu, wymagana jest powłoka wodoszczelna i taśmy wodoodporne zarówno na styku płyt, jak i na styku ze ścianami i wokół odpływów.

3.6. Kompatybilność z ogrzewaniem podłogowym

Obecnie grzejniki ścienne są praktycznie przestarzałą technologią i nie są już instalowane w nowoczesnych budynkach, ani prywatnych, ani publicznych. Grzejnik ścienny to nie tylko element zbędny, który trudno wkomponować w całość, ale także zużywa dużo energii i nie nagrzewa pomieszczenia równomiernie lub wystarczająco. Natomiast ogrzewanie podłogowe to grzejnik płaszczyznowy, który emituje ciepło równomiernie i w sposób ciągły, dzięki czemu do pracy nie potrzebuje tyle energii. Podczas remontu czasami pojawia się wyzwanie, jak go zainstalować, ale jeśli zdecydujesz się na wymianę podłogi i wykładzin podłogowych, będziesz miał świetną okazję. Suchy jastrych ze zintegrowanym ogrzewaniem podłogowym jest idealnym rozwiązaniem przy renowacji starszych domów i mieszkań, ponieważ jego grubość wynosi średnio tylko 20 mm. Przykładem takiego systemu hybrydowego jest Variocomp. Są to płyty, które mają już łożyska do rur, które są wykonane z wysokiej jakości materiału trójwarstwowego, ze specjalnym żebrowanym profilem. Dzięki tej technologii transfer energii jest maksymalny, co oznacza, że ​​ogrzewanie jest najlepsze z możliwych. Oprócz wymienionych podstawowych elementów potrzebne są również płyty podstawowe do ogrzewania podłogowego, obejmy do mocowania rur oraz taśma dylatacyjna. Kolejną zaletą suchego jastrychu ze zintegrowanym ogrzewaniem podłogowym jest jego niska waga – poniżej 30 kg/m2. Do montażu suchych jastrychów ze zintegrowanym ogrzewaniem nie są potrzebne żadne specjalne narzędzia, dzięki czemu można je zamontować samodzielnie. Jeśli jednak nie jesteś fachowcem, trudno będzie podłączyć ogrzewanie podłogowe do systemu i ustanowić stabilną funkcję ogrzewania.

4. Suchy jastrych - cena

Jastrych suchy jest 2 razy droższy niż jastrych mokry, ale ma też wiele zalet: montaż jastrychu jest szybki, ponieważ nie wymaga suszenia i jest znacznie łatwiejszy. Jego cena uzależniona jest od rodzaju i grubości wypełnienia, rodzaju suchej masy oraz rodzaju powłok wykończeniowych, ponieważ czasami konieczne jest impregnowanie i powlekanie specjalnym klejem. Cena suchego jastrychu (płyty gipsowe) waha się od 80 do 120 PLN/m2.