1. Kocioł na biomasę - co trzeba wiedzieć?

1.1. Co to jest kocioł na biomasę?

Kotły na biomasę są bardzo podobne do kotłów gazowych, które zapewniają ogrzewanie pomieszczenia i ciepłą wodę dla całego domu, z tą różnicą, że w tym przypadku zamiast gazu, oleju opałowego lub elektryczności jako paliwa stosuje się trwalszy surowiec - drewno, cięte na kłody i zbelowane odpady leśne lub tartaczne - ścinki, szczapy, łodygi, gałązki, trociny, słoma, pellet czy brykiet - a dokładniej wszystko, co odpada podczas przemysłowej obróbki drewna. Wykorzystanie drewna zamiast paliw kopalnych pomaga zapobiegać długoterminowym zmianom klimatycznym, ponieważ spalanie uwalnia dwutlenek węgla, który drewno pochłonęło podczas wzrostu, więc w rzeczywistości jest to paliwo neutralne pod względem emisji dwutlenku węgla.

Na świecie jest dużo drewna odpadowego, zwłaszcza na terenach zalesionych. Takie drewno jest wykorzystywane jako biomasa do kotłów lub pieców. Większe wykorzystanie tego paliwa zmniejszyłoby również ilość innych rodzajów odpadów.

1.2. Zalety kotła na biomasę

Paliwa pochodzące z biomasy są klasyfikowane jako odnawialne – dwutlenek węgla uwalniany podczas spalania kompensuje dwutlenek węgla, który drzewa pochłaniają przez lata wzrostu. Roczne oszczędności w emisji dwutlenku węgla są duże – jeden kocioł opalany drewnem emituje około 9,5 tony mniej dwutlenku węgla niż inne typy kotłów i pieców na paliwa stałe (węgiel, olej opałowy) czy energię elektryczną. Przy czym oszczędność paliwa jest tu mniej ważna. Jeśli zamienisz kocioł gazowy na kocioł na drewno, zapłacisz więcej tylko za paliwo. Ale jeśli kocioł na paliwa stałe lub prąd wymienisz na najtańszy na biomasę, roczne oszczędności nie będą znikome. Jeżeli masz własny las i drewno, opłacalność będzie kompletna.

1.3. Słabe strony kotła na biomasę

Obsługa kotłów na biomasę jest bardziej wymagająca niż inne. Na przykład pellety drzewne muszą być spalane w sposób ciągły (w zależności od rodzaju kotła lub pieca, raz dziennie lub co kilka dni lub raz w tygodniu). Co więcej, pojemnik na popiół również musi być regularnie opróżniany. Kocioł na biomasę jest większy od pozostałych, więc potrzebuje więcej miejsca, a dodatkowo obok niego powinno być miejsce na biopaliwo w dowolnej formie (worki, palety, skrzynie itp.)

1.4.Dotacje

Z punktu widzenia ochrony środowiska naturalnego i poprawy efektywności ekologicznej wykorzystania zasobów naturalnych, wszelkie zaangażowanie w techniczno-technologiczne i inne niezbędne ulepszenia dla zdrowia ludzkiego, flory i fauny oraz środowiska są uważane za mile widziane. Instalacja ekologicznego ogrzewania i wymiana starych kotłów na nowe jest dotowana przez państwo w ramach programu zwrotu kosztów eksploatacyjnych. Jest to m.in.  program „Czyste powietrze”, który będzie funkcjonował do końca czerwca 2029 roku. Pieniądze będą natomiast wypłacane w trybie ciągłym do końca roku 2027. W grę wchodzi dotacja lub pożyczka na: wymianę starych pieców i kotłów na paliwo stałe na nowe źródła ciepła, które spełniają wymogi programu, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej, montaż instalacji centralnego ogrzewania, docieplenie przegród budynku, instalację kolektorów słonecznych, zamontowanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. W niektórych gminach będzie obowiązywał całkowity zakaz palenia węglem i drewnem. Takie działania mają na celu ograniczenie emisji zanieczyszczeń. Dofinansowanie ekologicznego ogrzewania obejmuje przede wszystkim kotły na pellet, czyli granulat z biomasy. Jeśli masz taką możliwość, zapytaj w swoim lokalnym Urzędzie, co podejmuje w tym kierunku i czy możesz uzyskać jakieś dotacje.

1.5. Nie zapomnij o detektorze tlenku węgla!

Ze względu na spalanie każdego rodzaju paliwa z węglowodorami (gaz ziemny, gaz, węgiel, biomasa) musisz mieć w domu detektor, który wykryje zwiększone stężenie tlenku węgla. Teoretycznie, jeśli się całe paliwo spali, podczas spalania powinno powstawać ciepło, woda i dwutlenek węgla; jednak w praktyce tak nie jest. Spalanie zawsze wytwarza szkodliwe gazy, takie jak tlenek węgla, i bez względu na ich ilość, są one szkodliwe dla zdrowia ludzkiego. Aby chronić swoją rodzinę i zapewnić bezpieczeństwo ogrzewania biomasą, zaopatrz się w czujnik tlenku węgla.

2. Wybierz dobrego oferenta i instalatora

2.1. Wybór oferentów

Zalecamy szczegółowe zapoznanie się z ofertą online przed zakupem urządzenia. Po wybraniu trzech potencjalnych producentów lub sprzedawców, poproś o wycenę informacyjną w oparciu o informacje dotyczące wielkości obiektu, istniejącego stanu, projektu kotłowni i paleniska, średniego zużycia oraz zapotrzebowania na ogrzewanie, wodę sanitarną i tym podobne. Gdy otrzymasz te oferty, będziesz mógł je porównać i być może osiągnąć lepszą cenę. Należy również zapytać o warunki płatności, ewentualne rabaty, terminy zamówień, a także czy dostawa i montaż są wliczone w cenę i usługę, czy też nie. W każdym przypadku konieczna będzie dostawa i instalacja. Jeśli oferta jest szczegółowa i poważna, najprawdopodobniej taka będzie i relacja z klientem. Sugerujemy również skonsultowanie się z fachowcem posiadającym kwalifikacje i doświadczenie. Kotły na biomasę są zwykle zmontowane i gotowe do instalacji, natomiast kotły na pellety są przeważnie w częściach i są montowane na miejscu.

2.2. Wybór instalatora

Radzimy nie podejmować samodzielnej instalacji kotła na biomasę, ale pozostawić pracę wykwalifikowanym i doświadczonym instalatorom. Montaż najlepiej przeprowadzają instalatorzy, którzy zostali przeszkoleni przez producenta lub są jego autoryzowanymi fachowcami; takie osoby bardzo dobrze znają budowę systemu, potrafią rozwiązać wszelkie problemy podczas montażu i co najważniejsze wiedzą, czego można się spodziewać podczas prac. Po zakończeniu montażu autoryzowany instalator przetestuje instalację i nauczy Cię, jak działa kocioł. Instalację kotła można powierzyć innym fachowcom od instalacji grzewczych, jeśli otrzymają Państwo instrukcję montażu i użytkowania kotła od producenta. W takim przypadku konieczne jest wezwanie osoby upoważnionej przez producenta w celu uruchomienia systemu. W przeciwnym razie producent może odmówić przyjęcia gwarancji.

3. Kotły z automatycznym lub ręcznym napełnianiem

Decyzję o systemie grzewczym najlepiej podjąć już na etapie planowania obiektu, dzięki czemu można przewidzieć przestrzeń, w której będziemy przechowywać paliwo, miejsce na kocioł i urządzenie dozujące oraz inne wyposażenie. Najczęściej jednak chodzi o późniejszą instalację kotła i towarzyszących mu urządzeń i wyposażenia, i wtedy dostosowanie do dostępnej przestrzeni.

Przed wyborem kotła lub pieca należy również zdecydować, z jakiej biomasy będziemy korzystać. Dzieje się tak dlatego, że kocioł lub piec jest specjalnie dostosowany do rodzaju paliwa. Wspomnieliśmy już, że istnieje kilka rodzajów biomasy do spalania (bele, odpady tartaczne i leśne, kłody, ciernie, pniaki, gałązki, trociny, ścinki, słoma, pellet lub brykiet) i należy wybrać ten który jest dla Ciebie najbardziej dostępny według rodzaju i ceny, ale także według możliwości dostawy. Ponadto im bardziej niezależny system, tym lepiej dla Ciebie; będziesz musiał mniej go obsługiwać i zaoszczędzić czas.

3.1. Kotły na wióry

Kocioł opalany drewnem różnego pochodzenia wymaga więcej pracy przy przygotowaniu i nałożeniu, ale nie wymaga żadnego specjalnego sprzętu ani dodatkowych urządzeń. Potrzebuje mniej miejsca do instalacji niż kotły na szczapy czy pellet, chociaż przechowywanie i suszenie paliwa zajmuje więcej miejsca. Wymagane jest również naczynie wzbiorcze. Drzewa liściaste są twardsze niż iglaste, dzięki czemu lepiej się palą i mają wyższy czynnik wykorzystania na metr sześcienny. Dzięki temu będzie się palić dłużej w tym samym kotle i będzie musiał rzadziej do niego dokładać. Zaleca się jednak, aby zawsze, gdy ogrzewasz się na drzewach liściastych, rozpalanie odbywało się za pomocą iglastych, ponieważ w ten sposób szybciej osiągana jest robocza temperatura spalania. W tym sensie zaleca się proporcje drewna iglastego i liściastego w proporcji 1:5 lub 1:8.

3.2. Kotły na trociny

Kocioł na trociny jest łatwiejszy w obsłudze niż kocioł na wióry. W kotłowni lub piwnicy oprócz kotła powinno znajdować się miejsce na naczynie wzbiorcze oraz osobne urządzenie dozujące. To, na co zawsze należy zwracać uwagę przy zakupie nowej ilości trocin, to czy są one suche, a kawałki są mniej więcej tej samej wielkości.

3.3. Kocioł na pellet

Kocioł na pellet drzewny ma najwyższy stopień wykorzystania. Pellet ma wyższą wartość opałową niż trociny, dlatego naczynie wzbiorcze jest mniejsze. Należy zwrócić szczególną uwagę na to, aby pellet był chroniony przed wilgocią. Ze względu na swój kształt pellet może być transportowany w zbiorniku, który jest napełniany i opróżniany rurami. Z drugiej strony jest droższy niż trociny. Pellet jest poszukiwany głównie w gospodarstwach domowych, które uwzględniają wpływ na środowisko i nie mają warunków do pozyskania innego rodzaju biomasy.

3.4. Kotły z ręcznym napełnianiem

Są to przede wszystkim kotły i piece na zrębki z paleniskiem do wentylacji, które są ręcznie napełniane i rozpalane. Gaz uwalniany podczas spalania jest wypychany lub zasysany przez wentylator do komory poniżej lub obok naczynia wzbiorczego. Dodawane jest do niego powietrze wtórne, dzięki czemu te gazy również spalają się całkowicie. Powstałe ciepło przekazywane jest do wody, która rozprowadza je przez system grzewczy.

3.5. Kotły z automatycznym dozowaniem

Kotły na trociny z automatycznym dozowaniem służą do centralnego ogrzewania i posiadają naczynie wzbiorcze oraz system napełniania. Zaletą pelletów w stosunku do trocin jest to, że są paliwem bardziej jednorodnym, a ich wydajność wagowa i objętościowa jest wyższa, dzięki czemu naczynie wzbiorcze jest nawet 4 razy mniejsze. Z drugiej strony pellet nie może mieć kontaktu z wilgocią, musi być suchy, ponieważ rozkłada się zaraz po zwilgotnieniu. Drugi typ to piece kominkowe, w których paliwo dodawane jest automatycznie bezpośrednio do paleniska. Służą głównie do ogrzewania pomieszczenia, w którym się znajdują, choć mogą również ogrzewać inne pomieszczenia lub wodę sanitarną, jeśli zostanie zainstalowany odpowiedni wymiennik ciepła.

4. Procedura instalacji kotła

4.1. Planowanie systemu grzewczego

Dzięki dobrze zaprojektowanemu systemowi ogrzewania unikniesz występowania licznych napraw i wymian, co pozwoli zaoszczędzić sporo pieniędzy i nerwów. To przede wszystkim oznacza, że ​​należy odpowiednio oszacować i obliczyć potrzeby energetyczne obiektu, odnośnie straty, a to może zrobić tylko wykwalifikowany specjalista. Obliczenia te są punktem wyjścia w nowych budynkach do obliczania wydajności i wymiarów całego systemu (długość rur, liczba grzejników i urządzeń itp.), A jeśli jest to obiekt gotowy, to niezbędna jest moc kotła. W większości przypadków wyniki obliczeń nie wskazują wymaganej mocy grzewczej kotła i najczęściej liczby są zaokrąglone i wybierane jest urządzenie grzewcze o nieco mniejszej mocy. Optymalny kocioł lub piec to taki, który ma maksymalną efektywność energetyczną i wartość emisji, dla której jest zaplanowany. Emisja jest mniejsza, gdy urządzenie pracuje z pełną mocą przez dłuższy czas, tj. w sposób ciągły z jak najrzadszym włączaniem. W fazie planowania konieczne jest znalezienie odpowiedniego miejsca na kotłownię, komin i naczynie wzbiorcze, a także na każdy indywidualny korpus grzewczy.

4.2. Zezwolenia

Przed zainstalowaniem kotła na biomasę należy uzyskać odpowiednie pozwolenia.

W przypadku nowego budownictwa to projektanci przygotowują projekt i proszą o pozwolenie na budowę i użytkowanie, bez którego nie można uzyskać decyzji władz komunalnych. Dla istniejącego obiektu, w przypadku wymiany lub montażu nowego kotła, wykonywany jest również projekt i wymagane jest pozwolenie. Procedura jest prostsza, jeśli prace nie wymagają ingerencji w konstrukcję nośną lub pogarszają jej funkcjonalność. Jeśli coś trzeba zmodernizować lub zainstalować na zewnątrz, to ponownie potrzebna będzie zgoda władz lokalnych lub wszystkich współwłaścicieli obiektu. Wreszcie są przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej, więc o to również będziesz musiał zadbać.

4.3. Instalacja

Pomieszczenie przeznaczone na kotłownię musi być przygotowane do nadchodzących prac. Powinno być całkowicie oczyszczone i dobrze oświetlone. Podłoga musi być sucha i równa. DO miejsca, gdzie znajduje się kocioł lub piec, należy zapewnić przejście o szerokości co najmniej 80 cm, aby można było podejść i obsługiwać go bez przeszkód. Z boku musi być również wolna przestrzeń do otwierania drzwiczek paleniska i innych otworów do czyszczenia. Możesz umieścić nowy kocioł na trociny w tym samym miejscu, co stary, ponieważ są one mniej więcej tej samej wielkości, jak i kotły na paliwa stałe i kombinowane. Naczynie wzbiorcze jest niezbędne w przypadku kotła na trociny lub na pellety, więc przestrzeń musi być dostosowana, a także na urządzenie dozujące. Najmniejsza kotłownia na kocioł na biomasę może mieć 8 m2, a dla większych kotłów 12 m2. Kocioł jest zwykle wnoszony za pomocą dźwigu lub wózka widłowego. W wąskiej przestrzeni jedynym sposobem jest przemieszczanie po rolkach lub czymś podobnym. Instalację wykonuje instalator instalacji grzewczej, a włączanie instalacji przeprowadza uprawniona osoba.

4.4. Dopływ powietrza do paleniska

Warunkiem montażu urządzenia grzewczego jest spełnienie wszystkich wymagań konstrukcyjnych związanych z kotłownią oraz dotyczących wentylacji zgodnie ze specyfikacją techniczną. Należy zapewnić stały dopływ świeżego powietrza, co umożliwia spalanie i zapewnia bezpieczeństwo osób przebywających w kotłowni. Otwór powinien mieć co najmniej 18 cm i znajdować się blisko podłogi. Jeśli ten otwór ma być zabezpieczony siatką, to musi być większy, aby napływała taka sama ilość powietrza.